Vochtproblemen kunnen op verschillende plekken in een woning tot uiting komen. Ook een vochtige kelder is geen zeldzaamheid. Deze ruimtes liggen vaak gedeeltelijk onder de grond en komen dan ook regelmatig in aanraking met vocht.Een vochtprobleem in de kelder kan verschillende oorzaken hebben. Zo kunnen poreuze buitenmuren neerslag absorberen, waarnaar het water zich naar de binnenmuren verplaatst. Ook optrekkend vocht en lekkages kunnen oorzaken zijn van (te) een hoge luchtvochtigheid in de kelder. Daarom is het belangrijk om je kelder waterdicht te maken.

Wanneer er een vochtprobleem in deze ruimte is ontstaan, heeft dit niet alleen gevolgen voor de kelder zelf. Ook andere ruimtes in huis kunnen hierdoor problemen ondervinden. De hoge luchtvochtigheid kan schimmels veroorzaken en ongedierte aantrekken. Ook de fundering van een woning is onderhevig aan vochtschade. De woning kan door een onbehandeld vochtprobleem flink in waarde dalen.

Het aanpakken van een vochtige kelder is dan ook van groot belang. Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop dit probleem bestreden kan worden. Wat de beste methode is voor kelderdichting, hangt onder andere af van de oorzaak van het probleem en de plek waar het vocht zich bevindt. Wat zijn nou de meest effectieve methodes om vochtproblemen in deze ruimte te bestrijden?

Een vochtige kelder kan het leefklimaat van een woning beïnvloeden. Er moet dan ook niet te lang gewacht worden met het waterdicht maken van deze ruimte. Drie veel gebruikte methodes voor het bestrijden of voorkomen van vochtige kelders zijn; bekuiping, drainage en muurinjectie.

Een effectieve manier om het vocht uit de kelder te houden, is door de muren (en vloeren) te voorzien van een waterdichte cementlaag. Deze methode staat bekend als bekuiping en is de meest toegepaste methode voor vochtbestrijding in kelders. Het cementeren van de keldermuur kan niet alleen een vochtprobleem bestrijden, maar ook een preventieve maatregel zijn om de kelder vochtvrij te houden. De methode wordt vaak toegepast bij problemen ten gevolge van doorslaand vocht.

De bekuiping van de kelder verloopt via een aantal fasen. Wanneer je zelf de kelder waterdicht wil maken, kun je het beste de volgende stappen aanhouden:

1. Voorbehandeling muren

• De muur moet egaal zijn voordat deze behandeld wordt met een vochtwerende pleister. Scheuren en gaten kunnen opgevuld worden met waterdichte mortel. 
• Tijdens het drogen krimpt de mortel. Het kan dus een aantal behandelingen duren voordat de gaten volledig gevuld zijn.
• Voorafgaand aan de behandeling van de muren is het belangrijk dat deze stof- en vetvrij worden gemaakt.
  
  

2. Bepleisteren muren

• Wanneer het vulmiddel volledig is opgedroogd, kan de waterdichte ‘pasta’ op de muren worden aangebracht. Voor optimale hechting van het middel kan gekozen worden eerst een primer aan te brengen.
• De waterdichte laag kan nu ruim aangebracht worden op de keldermuren. Vaak wordt aangeraden hiervoor een brede kwast te gebruiken.
• De droogtijd is afhankelijk van het specifieke product dat je gebruikt. Breng na het verlopen van de droogtijd een tweede laag aan. Indien nodig kan vervolgens de derde laag worden aangebracht.
  
  

3. Vloer bekuipen

• Na het afwerken van de muren kan (zo nodig) de keldervloer behandeld worden.
• Voor de vloer kan hetzelfde product worden gebruikt als voor de muren. Voor optimale hechting moet het product ongeveer 24 uur drogen voordat de volgende laag aangebracht kan worden.
• Na het drogen van de grondlaag, wordt aangeraden de vloer te voorzien van een (polyurethaan) coating; dit geeft de vloer de nodige bescherming.
• De PU-coating is beschikbaar in verschillende kleuren en kan dus afgestemd worden op de kleur van de waterdichte pasta die gebruikt is voor de muren.
  
  
  

Stijve bekuiping vs soepele bekuiping

De bovengenoemde methode wordt ook wel ‘stijve bekuiping’ genoemd. Het is de meest gebruikte methode voor het waterdicht maken van de kelder. Naast stijve bekuiping, bestaat er ook soepele bekuiping. Bij deze methode wordt de muur voorzien van een ‘soepele’ waterdichte folie. Vervolgens wordt er een geheel nieuwe wand tegen deze folie aangebracht. Ook soepele bekuiping van de keldervloer is mogelijk. Het is drastische methode, maar biedt wel een effectieve oplossing voor ernstige vochtproblemen in de kelder.  

Wanneer de druk van het grondwater te hoog is, is bekuiping niet altijd de juiste oplossing. De methode die in dit geval vaak gebruik wordt om het vocht in de kelder tegen te gaan, is kelderdrainage. Drainage betekent simpelweg ‘vochtafvoering’. Het is dan ook een vochtbestrijding techniek waarbij het grondwater door een buizenstelsel wordt afgevoerd. Bij drainage wordt de vloer of muur van de kelder voorzien van een hydrofoob noppenmembraan. Via de kanaaltjes in het noppenmembraan, wordt overtollig vocht naar een verzamelput geleid.Er wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende drainagetechnieken. De methode die wordt toegepast is afhankelijk van de plek waar het vochtprobleem zich bevindt. Er kan gekozen worden voor rand-, vloer-  of wanddrainage.

Veel vocht komt de kelders binnen via de kimnaad. Dit is de plek - of naad - waar de vloer en de opgaande wand elkaar raken. Vocht dat via de aansluiting tussen muur en vloer binnenkomt, kan het beste voorkomen worden door het aanleggen van randdrainage. Hierbij wordt er een soort goot gecreëerd van waterdicht cement. In deze goot, die zich aan de onderkant van de muren bevindt, wordt het water opgevangen dat vanuit de kimnaad naar binnen sijpelt. Via de goot komt het vocht in een put terecht, waarna het per pomp naar een afvoerkanaal wordt geleid.

Grondwater kan ook via de vloer de kelder binnendringen. Wanneer dit gebeurt, is randdrainage niet voldoende om het vochtprobleem te verhelpen. In dit geval wordt dan ook vaak gekozen voor vloerdrainage.

Bij vloerdrainage wordt de vloer voorzien van een noppenmembraan. Het membraan is gemaakt van een stevig materiaal en bestaat uit kanaaltjes waardoor het vocht kan worden afgevoerd. Het grondwater wordt naar een verzamelput geleid en (evenals bij randdrainage) naar een afvoerkanaal gepompt.

Het noppenmembraan bestaat uit stroken noppenfolie. De overgang tussen twee stroken wordt vaak afgeplakt met waterdichte tape. Grondwater heeft zo geen kans meer om op te trekken en het vochtprobleem is dan ook vaak verholpen. Een nieuwe (betonnen) vloerplaat, kan uiteindelijk bovenop het noppenmembraan worden geplaatst.

Ook de wanden zijn niet altijd bestemd tegen een vochtprobleem. Wanneer vocht de kelderwanden infiltreert, kan de eerdergenoemde bekuiping een goede oplossing zijn. Is de druk van het grondvocht echter te hoog, dan is wanddrainage een goede optie.In principe wordt bij wanddrainage dezelfde techniek toegepast als bij vloerdrainage. De wand wordt voorzien van het noppenmembraan met de kanaaltjes, waar vervolgens een nieuwe wand tegenaan wordt geplaatst. Water kan nu niet meer de kelderwand infiltreren, want het wordt via de kanaaltjes in de noppenfolie afgevoerd. Omdat het vocht ook via de vloer afgevoerd moet kunnen worden, wordt wanddrainage altijd samen met vloerdrainage uitgevoerd. De kelder moet in dit geval dus voorzien worden van zowel een nieuwe wand als een nieuwe vloer. Dit systeem wordt daarom ook wel het ‘box in box’- systeem genoemd.

De drainagesystemen zorgen ervoor dat grondvocht niet meer de kelder kan binnendringen. Het is dan ook een effectieve manier om een vochtprobleem te bestrijden. Als de kelder na het draineren als leefruimte wordt gebruikt, kan ventilatie een goede oplossing bieden tegen condensvorming. Het installeren van een mechanische ventilatie zorgt voor een goede luchtcirculatie en voorkomt schade ten gevolge van een vochtprobleem. Het is een effectieve preventieve maatregel tegen vochtschade en de bijkomende problemen, zoals een muffe lucht of schimmels.

Muurinjectie is een succesvolle methode om opstijgend vocht te bestrijden. Zowel de binnen- als buitenmuren van een woning kunnen geïnjecteerd worden met een vochtwerend middel. Ook bij optrekkend vocht in de kelder, kan het injecteren van de muren een goede oplossing zijn. Bij het injecteren de keldermuren gaat men vaak op dezelfde manier te werk als bij de injectie van de buiten- of binnenmuren. Bij muurinjectie wordt de muur voorzien van een waterafstotende laag; een chemische waterkering. Een vochtwerend middel wordt in gaten in de muur geïnjecteerd, totdat de muur helemaal verzadigd is. Het product zorgt ervoor dat vocht niet kan optrekken en voorkomt dan ook vochtschade ten gevolge van opstijgend vocht.

Met de juiste kennis en vaardigheden is het mogelijk om zelf je kelder waterdicht te maken. Vochtproblemen zijn echter vaak specialistische problemen, die alleen succesvol bestreden kunnen worden wanneer ze correct worden uitgevoerd. Vooral het waterdicht maken van de kelder is een flinke klus. Om de juiste methode van kelderdichting te kiezen, moet je er tevens zeker van zijn dat je de oorzaak van het probleem hebt achterhaald. Zelfs wanneer het gelukt is de oorzaak op te sporen, heb je als doe-het-zelver vaak niet de garantie die een vakman jou wel kan bieden. Een vakspecialist kan namelijk niet alleen het vochtprobleem achterhalen, maar ook de juiste methode kiezen voor een effectieve bestrijding van het probleem. Voor een vochtvrije kelder wordt dan ook aangeraden een expert in te schakelen.

Een vochtprobleem in de kelder is niet altijd eenvoudig op te lossen. Er worden dan ook regelmatig fouten gemaakt bij het waterdicht maken van deze ruimte. Vooral wanneer je zelfstandig de kelder wil dichten, is het belangrijk rekening te houden met de volgende valkuilen:

• Kelder is niet diep genoeg: Er zijn aannemers die bang zijn om de kelder te diep te maken, uit angst dat er vochtproblemen ontstaan wanneer de kelder zich onder het grondwater bevindt. De diepte van de kelder blijkt echter geen invloed te hebben op het risico op een vochtprobleem. Bovendien wordt de grond rondom de kelder tijdens de winter sowieso vochtig door neerslag.
• Kelderdichting niet tot aan het grondoppervlak (maaiveld): Bij het bouwen - en dichten - van een kelder, worden de bakstenen die net onder het maaiveld liggen soms niet voldoende afgewerkt. Na het bouwen van de kelder worden de welfsels erop geplaatst. Onder het grondoppervlak bevindt zich echter een deel van de keldermuur, die niet gedicht is en waarbij een waterkering ontbreekt. Neerslag kan via de onafgewerkte bakstenen eenvoudig de kelder binnensijpelen.
• Naden sluiten niet goed aan: Aansluitnaden kunnen een oorzaak zijn van vocht in de kelder. Vooral de naden tussen het gestort beton, kunnen water doorlaten wanneer de afwerking niet juist is uitgevoerd. Het probleem is gelukkig eenvoudig op te lossen door muur en/of vloer injectie.
• Drainage fouten: De grootste fout die gemaakt wordt, is het foutief plaatsen van een drainage aan de voet, of onder de voet van een kelder. Er wordt hierdoor niet alleen water, maar ook fijn slib weggepompt, waardoor de stabiliteit van de woning kan worden aangetast. Ook kunnen er scheuren in de muur ontstaan. Tevens heb je officieel een vergunning nodig om het grondwater te verlagen. Het foutief plaatsen van de drainage, is dan ook een kostbare fout.
• “Een waterdichte kelder is hier niet mogelijk”: In enkele gevallen wordt de hoop op een vochtvrije kelder snel opgegeven. De conclusie dat “een waterdichte kelder niet mogelijk” is, is echter onjuist. Het is altijd en overal mogelijk de kelder volledig vochtvrij te maken.

De prijzen voor het waterdicht maken van een kelder, zijn afhankelijk van de staat van de kelder, de grootte van de ruimte en de omvang van het probleem. De soort drainage of bekuiping die wordt uitgevoerd is ook van invloed op de kostprijs. Een kelderdichting kan zeker een paar duizend euro kosten. Is de ruimte echter in zeer slechte staat? Dan kan het totale bedrag oplopen tot €10.000,-

• Bekuiping:Vanaf €4.000,- tot €10.000,-
• Drainage:Vanaf €3.000,- tot €10.000,-
• Injecteren:Gemiddeld €100,- tot €150,- per strekkende meter