Vochtproblemen en gezondheid

Een vochtprobleem in een woning veroorzaakt niet alleen schade aan de muren, vloeren en meubels in huis. Ook voor de gezondheid van de bewoners kan vocht in huis nadelige gevolgen hebben. Onder invloed van een hoog vochtgehalte kan er schimmelvorming optreden, waarvan de sporen bij inademing verschillende gezondheidsklachten kunnen veroorzaken. Het is dan ook van belang de luchtvochtigheid in huis goed in de gaten te houden, om zoveel mogelijk schade te voorkomen.

Met de luchtvochtigheid wordt aangegeven hoeveel vocht zich in een bepaalde hoeveelheid lucht bevindt. Wanneer de hoeveelheid waterdamp in de lucht stijgt, zal ook het absolute vochtgehalte in deze ruimte stijgen. Als we spreken over het vochtgehalte in een woning, wordt echter vrijwel altijd de relatieve luchtvochtigheid bedoeld. Dit is de hoeveelheid waterdamp die lucht bevat, ten opzichte van de maximale damp die de lucht kan bevatten. Deze verhouding is afhankelijk van de temperatuur en luchtdruk. Wanneer de temperatuur stijgt zal de lucht meer waterdamp kunnen opnemen. De relatieve luchtvochtigheid zal in dit geval dalen, terwijl het absolute vochtgehalte gelijk blijft.

De relatieve luchtvochtigheid in een woning wordt veelal gemeten met behulp van een hygrometer. Dit apparaat geeft met een percentage de verhouding aan tussen het aantal vocht dat de lucht bevat en de hoeveelheid vocht die de lucht maximaal kan bevatten. Dit percentage is afhankelijk van de temperatuur in huis.

Er bestaan zowel analoge als digitale hygrometers. Tegenwoordig wordt vooral dit laatste type luchtvochtigheidsmeter gebruikt. Een weerstation is een apparaat dat, naast verschillende andere functies, ook een digitale hygrometer bevat. Met behulp van een sensor wordt constant de relatieve luchtvochtigheid bepaald. Hierdoor kun je goed in de gaten houden of het vochtgehalte in de woning op een gezond niveau ligt. Voor een ideaal leefklimaat, moet de relatieve luchtvochtigheid tussen de 40 en 60% liggen.

Het is inmiddels geen geheim meer dat vochtproblemen nadelige gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid. Zowel een te hoge als een te lage luchtvochtigheid, kunnen verschillende klachten veroorzaken.

Het vocht dat zich in de muren, vloeren of het plafond bevindt, vormt de perfecte voedingsbodem voor schimmel en ongedierte. Zowel zwarte schimmel als zilvervisjes, kunnen een gevolg zijn van een vochtprobleem in huis. De sporen die zich vervolgens in de lucht bevinden, produceren stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid. Het heeft dan ook gevolgen wanneer de sporen door de bewoners worden ingeademd.

Naast ademhalingsproblemen en allergische reacties, kan schimmel ook infecties veroorzaken; bijvoorbeeld wanneer schimmelsporen via het eten in je maag terechtkomen. Vooral voor mensen met een lage weerstand en astma of reuma patiënten is het van belang een hoge luchtvochtigheid snel aan te pakken om een goede gezondheid te garanderen.

Een te laag relatief vochtgehalte houdt in, dat er te weinig waterdamp in de lucht aanwezig is. Bij een lage luchtvochtigheid bevat de lucht in huis dan ook weinig zuurstof. Het inademen van deze droge lucht, veroorzaakt in sommige gevallen irritatie aan de luchtwegen, hoofdpijn of een droge huid. Ook kan een lage luchtvochtigheid, evenals een hoog vochtgehalte, astmaklachten verergeren.

Optrekkend vocht is een vochtprobleem dat regelmatig voorkomt in oudere woningen. In huizen die gebouwd zijn voor ‘80, ontbreekt er vaak een waterkering. Het vocht kan hierdoor eenvoudig in de binnenmuren omhoog trekken. Ook doorslaand vocht zien we vaker terug bij oudere gebouwen. Dit probleem wordt veelal veroorzaakt door een poreuze of verouderde gevel.

Hoewel er in veel oude huizen vochtproblemen aanwezig zijn, worden deze niet altijd meteen opgemerkt. Naast ramen van enkel glas, is ook de isolatie van een verouderde woning vaak niet optimaal. Door de gebrekkige isolatie en de kieren en gaten die in de oudere huizen aanwezig zijn, wordt er veel vocht aan- en afgevoerd. De natuurlijke ventilatie zorgt ervoor dat vochtproblemen pas laat geconstateerd worden.

Tegenwoordig worden woningen gebouwd met een waterkering en uitstekende isolatie. Dit betekent echter niet dat er in nieuwbouwwoningen geen vochtproblemen voorkomen. Goed geïsoleerde woningen moeten voldoende geventileerd worden, om te zorgen dat de lucht in huis wordt ververst. Er komt namelijk genoeg vocht vrij in huis, bijvoorbeeld tijdens het koken of douchen. Bij gebrek aan natuurlijke ventilatie, kan ook deze waterdamp - het woonvocht - leiden tot een hoge luchtvochtigheid en vochtschade.

Tevens kan er na de bouw van een woning nog veel bouwvocht in het huis aanwezig zijn. Het kan wel tot 2 jaar duren om al het vocht uit een nieuwe woning te verwijderen. Wordt er onvoldoende geventileerd, dan kan de relatieve vochtigheid in huis flink stijgen. Dit is nadelig voor zowel de constructie van de woning als het leefklimaat in huis.

Het is belangrijk om vocht in huis aan te pakken, omdat het voor zowel de woning zelf als het leefklimaat vervelende gevolgen kan hebben. Naast schimmelvorming en ongedierte, kan door een vochtprobleem in een woning ook het materiaal worden aangetast. Zo kan houtrot de constructie van een gebouw aantasten, terwijl vocht in de muren zorgt voor afbladderend pleisterwerk of loslatend behang. Vocht heeft daarnaast invloed op de werking van de isolatie, waardoor de energiekosten flink kunnen stijgen.

Om vocht in de woning effectief te bestrijden, is het belangrijk dat het onderliggende vochtprobleem wordt aangepakt. Pas wanneer de oorzaak is verholpen, kan begonnen worden aan het herstellen van de schade en het verwijderen van schimmel of ongedierte.

Nadat de oorzaak van het vocht in de woning is bestreden, kan de vochtschade worden hersteld. Zo kunnen muren opnieuw bepleisterd worden en kan ook schimmel in huis met verschillende bestrijdingsmiddelen worden aangepakt. Op deze manier wordt er weer een optimaal leefklimaat voor de bewoners gecreëerd.